HURRICANE

Bodaj ostatni klasyczny protest song napisany przez Dylana. Otwierał uwielbianą w Polsce płytę Desire, nagrywaną w 1975 roku. W ciągu trzech miesięcy zagrany 33 razy na koncertach. A potem ani razu.

Pieśń – długa, ponad osiem minut trwająca, złożona z jedenastu zwrotek – od początku budziła kontrowersje. Głównie z tego powodu, że sprawa Rubina Cartera (o przydomku „Hurricane”) na pewno w tamtym czasie nie była traktowana w sposób jednoznaczny. Abstrahując nawet od faktu, że Hurricane wcale nie był kandydatem do tytułu mistrza  świata, jak twierdzi Dylan w trzykrotnie zaśpiewanym wersie „one day he coulda been the champion of the world”.

Problem zasadniczy – na korzyść i niekorzyść Cartera – polegał na tym, że nie znaleziono żadnych dowodów, świadczących o tym, że Carter z kolegą dokonali potrójnego zabójstwa. Natomiast było jasne, że Carter miewał podejrzane kontakty, miał w domu broń i nie wypadłby wiarygodnie w roli aniołka. Niemniej – system prawa na tym polega, że podejrzanemu o przestępstwo trzeba to udowodnić, bo aż nadto jest opowieści prawdziwych o niesłusznie skazanych. Nawet na śmierć.

Carter trafił za kratki w połowie lat sześćdziesiątych. Dekadę później jego sprawa wypłynęła dzięki akcji na rzecz uwolnienia pięściarza. Wtedy włączył się Dylan. Wspólnie ze swym ówczesnym partnerem tekściarskim Jacques’iem Levy w filmowy sposób opisał całą historię tak, jak ją widział.

Trzeba przyznać, że widział ją imponująco. Do tego stopnia, że gdy Norman Jewison w 1999 roku pokazał film o Carterze Huragan z Denzelem Washingtonem w roli tytułowej, opowiadał ją – w części dotyczącej napadu, aresztowania i skazania – ściśle według tekstu piosenki. (Potem film relacjonuje dalsze batalie o uwolnienie sportowca).

Tu Denzel Washington na pokazie filmu razem ze swoim bohaterem – 1999.

{Photo by Scott Gries/ImageDirect; http://miami.cbslocal.com/2014/04/20/boxer-rubin-hurricane-carter-dies-at-76/}

Sposób, w jaki Dylan ją zagrał w studiu i na koncertach, wydaje mi się skuteczny, sugestywny i po prostu dobry (wystarczy posłuchać tu). Dlatego gdy pomyśleliśmy w zespole o włączeniu jej do repertuaru, nie kombinowaliśmy. Jedyne różnice to ostry rytm od samego początku i zamiana skrzypiec Scarlet Rivery na akordeon Tomka Hernika. Dwie gitary akustyczne i gitara basowa dopełniają całości. Tak zagraliśmy Hurricane już dwukrotnie na żywo. Jeśli los zdarzy, że powstanie kolejna płyta dylan.pl, utwór się tam znajdzie.

Przekład powstał w sierpniu 2015 roku. Tu też nie kombinowałem. Zachowałem wszystkie realia, dodałem nawet nazwę baru Lafayette, gdzie faktycznie doszło do zbrodni – bo mi pasowała do rymu. Zostali wszyscy uczestnicy dramatu – Patty Valentine, Arthur Dexter Bradley i Alfred Bello. Praktyka koncertowa dowiodła, że tekst siedzi i – gdy akustycy są czujni i czuli na słowo – zrozumiały.

Dylan spotkał się z Carterem ostatni raz pięć lat temu. W 2014 roku Carter zmarł w wieku 76 lat.

{il. za https://pl.pinterest.com/pin/554716879078790404/}

Strzały się rozległy w barze w ciemną noc

z piętra wyżej schodzi Patty Valentine

patrzy – barman leży skąpany we krwi

krzyczy: „Boże, ktoś ich zabił, jakiś drań!”

Oto jest historia Hurricane’a

postawionego w stan oskarżenia

i skazanego, chociaż to nie on

wsadzili niewinnego, który lada moment już

mistrzem świata zostać mógł

 

Patty widzi na podłodze trójkę ciał

jeszcze się niejaki Bello kręci tam

podnosi szybko ręce, woła: „To nie ja

ja obrabiałem kasę, mogę słowo dać

tamci właśnie zwiali – pokazuje na drzwi –

lepiej dzwoń po gliny, ja widziałem ich”

Więc Patty dzwoni, cała drży

i wkrótce potem mrok wypełnia syren ryk

i kogutów błysk

W innej części miasta, w przyjacielskim gronie

Robin Hurricane Carter jedzie sobie spokojnie

pewniak w niedalekim meczu o tytuł mistrza

pojęcia nie ma, jaki syf właśnie doń się zbliża

nagle na pobocze każą zjechać mu

to samo tyle razy go spotkało już

w Paterson, New Jersey, tak już jest

kto czarny, niech się lepiej nie pałęta tu

i nie prowokuje psów

Alfred Bello miał wspólnika i chciał glinom dać cynk

robił mały bank, Arthur Dexter Bradley wraz z nim

zeznaje: „Dwóch widziałem, bokserów wagi średniej

wskoczyli w biały wóz, numery spoza New Jersey”

Patty kiwa głową, ale milczy jak grób

ktoś woła: „Ej, ten tutaj to jeszcze nie trup!”

więc na pogotowie wiozą go

i chociaż ledwie dycha, to wmawiają mu

że rozpozna tamtych dwóch

Czwarta nad ranem, patrol Rubina pcha

do szpitala, gdzie bój o życie świadka trwa

ten otwiera oko, z trudem rzęzi jak przez sen:

„Kogo mi tu prowadzicie? Przecież to nie ten!”

Oto jest historia Hurricane’a

postawionego w stan oskarżenia

i skazanego, chociaż to nie on

wsadzili niewinnego, który lada moment już

mistrzem świata zostać mógł

Minęło trochę czasu, w gettach zrobił się dym

Rubin w Argentynie znów wychodzi na ring

Arthur Dexter Bradley obrabia sklepy wciąż

policja szuka morderców, więc przyciska go:

„Pamiętasz tamte strzały w barze Lafayette?

Pamiętasz wóz, którym zwiali? Wysil łeb!

Nie pogrywaj sobie, synku, z nami tu

może to strzelał tamten czarnuch i w długą dał

jesteś biały, śmiało wal!”

Bradley mówi: „On czy nie on – sam nie wiem dziś”

gliny na to: „A na warunek chciałbyś wyjść?

W motelu weźmiesz pracę, my pogadamy z Bello

nie chcesz wracać tam, gdzie zrobią z ciebie cwela

coś pożytecznego wreszcie zrób

ten skurwiel nam tu zhardział, a tam przecież był trup

i to niejeden – może czas

posadzić gnoja w ulu raz za morderstwa trzy

no bo jaki z niego mistrz?”

Na deski gościa Rubin jednym ciosem słał

lecz kwitował krótko: „Taki mam fach

o czym tu gadać? Za to płacą mi

a jak już się wycofam, będę cicho sobie żył

gdzieś znajdę sobie raj

domek nad wodą i cienisty gaj

i będę jeździł konno tam” –

lecz zamiast tego wzięli go do kicia, bo

tam ludzi strąca się na dno

Cały jego proces to był szwindel i szajs

wyrok znany z góry, Rubin nie miał szans

dano mu za świadków lumpów zalanych w sztok

biała publika uznała, że to wandal i łotr

a dla czarnych stał się głupim asfaltem

co zajmuje się mordem i gwałtem

nie znaleźli broni, ale cóż

prokurator wiedział już, że Rubin winien jest

a biała ława zgadza się

Rubin Carter miał parodię, nie sąd

przysięgli jego winę znali wiadomo skąd

Bello oraz Bradley nakłamali na sali

a dziennikarze podawali ich łgarstwa dalej

kłamca i idiota nie od dziś dnia

życie człowieka w garści ma

widząc ten haniebny chwyt

można tylko poczuć wstyd, że jest taki kraj

gdzie się sprawiedliwością gra

Tak to przestępcy piją drinki w cieniu palm

każdy ma zegarek złoty i frak

a tymczasem Rubin gnije w celi dwa na trzy

na ziemi poznał piekło, choć niewinny był

oto jest historia Hurricane’a

i póki nie oczyszczą jego imienia

trzeba wciąż powtarzać ją

wsadzili niewinnego, który lada moment już

mistrzem świata zostać mógł